САЙДЫН ТУШААЛ 

2013 оны 02 сарын 08 өдөр                Дугаар А/41                  Улаанбаатар хот 

Нэгдсэн Үндэстний Боловсрол, Шинжлэх ухаан, Соёлын байгууллага (ЮНЕСКО)-ын “Соёлын биет бус өвийг хамгаалах тухай” Конвенцийн 12, 17 дугаар зүйл, ЮНЕСКО-гийн Монголын Үндэсний Комиссын “Биет бус соёлын өвийг хамгаалах тухай” ЮНЕСКО-гийн конвенцийг хэрэгжүүлэх 2009 оны төлөвлөгөөг тус тус үндэслэн ТУШААХ нь:  

1. Монгол Улсын биет бус соёлын өвийн Төлөөллийн үндэсний бүртгэлийг нэгдүгээр, Яаралтай хамгаалах шаардлагатай соёлын биет бус өвийн үндэсний бүртгэлийг хоёрдугаар хавсралтаар тус тус шинэчлэн баталсугай.  

2. Биет бус соёлын өвийн төрөл зүйлийн бүртгэлүүдийг ЮНЕСКО-д хүргүүлэх, хэвлүүлэн сурталчлах, шаардлагатай үед нэмэлт өөрчлөлт оруулан шинэчлэх арга хэмжээ авч ажиллахыг Соёл, урлагийн бодлогын хэрэгжилтийг зохицуулах газар /Н.Оргил/, ЮНЕСКО-гийн Монголын Үндэсний Комисс /Г.Жаргалсайхан/, Соёлын өвийн төв /Г.Энхбат/-д даалгасугай.  

3. Энэ тушаал гарсантай холбогдуулан Боловсрол, соёл, шинжлэх ухааны сайдын 2011 оны 3 дугаар сарын 16-ны өдрийн 84 дүгээр тушаалыг хүчингүйд тооцсугай.

1 Монгол хэл Mongolian language 2 Монгол үлгэр Fairy tales 3 Дом шившлэг Spells and Incantations 4 Домог үлгэр Legends 5 Ертөнцийн гурав Mongolian triad 6 Ерөөл Benediction 7 Зүйр цэцэн үг Proverbs 8 Бэлэг дэмбэрэлийн үг The words of propitious omens (well-wishing) 9 Магтаал Ode 10 Шог яриа Humorous phrases 11 Оньсого Riddles 12 Цацал мялаалгын үг Words of libation and anointment 13 Таавар Puzzles 14 Айтыс (Казах ардын уламжлалт цэц булаацалдаан) Aytiz Loading…

1 Бүүвэйн дуу Lullaby 2 Монгол ардын уртын дуу Urtiin Duu: Mongolian traditional folk long song 3 Ардын богино дуу Mongolian traditional short songs 4 Морин хуур хөгжмийн уламжлалт урлаг Traditional music of the Morin Khuur 5 Монгол хөөмэйн уламжлалт урлаг Traditional art of Khöömei 6 Хурдан морины хүүхдийн гийнгоо Marzai and giingoo, the songs of the horse-jockeys 7 Уламжлалт исгэрэх урлаг Traditional art of whistling 8 Дэмбээдэх ая дуу Dembee, a finger guessing game with singing 9 Аялгуулан исгэрэх урлаг Whistling Loading…

1 Монгол наадам Mongolian traditional festival Naadam 2 Хүүхдийн угаалга хийх зан үйл The custom of naming and giving ablution to a child 3 Хүүхдийн даахь үргээх зан үйл Custom of cutting the child’s hair for the first time 4 Бэр буулгах зан үйл Custom of beseeching a bride 5 Хуримлах зан үйл Wedding ceremonies 6 Шинэ гэр барих зан үйл The new ger warming feast 7 Талийгаачийг оршуулах зан үйл Funeral practices 8 Мал хөнгөлөх зан үйл Custom to castrate young animals 9 Гүүний үрс гаргах зан үйл Mare milking ceremony 10 Гүү барих зан үйл Custom of tethering the foals 11 Унага тавих зан үйл Foal weanling ceremony 12 Адуу тамгалах зан үйл Foal branding ceremony 13 Мал сэтэрлэх зан үйл Ceremony of consecrating animals 14 Айраг сархадын холбогдолтой зан үйл Customs associated with traditional milk beverages, including mare milk 15 Шагаа харвах зан үйл Knucklebone shooting 16 Шагайгаар наадах зан үйл Customs of anklebone games 17 Цагаан сарын уламжлалт ёслол, зан үйл Traditional Tsagaan Sar festival 18 Бүргэдийн баяр, бүргэдээр ан хийх зан үйл Falconry, a custom to hunt with eagles 19 Монгол бөөгийн зан үйл Mongolian shamanistic traditions 20 Монгол нүүдлийн зан үйл Traditional way of moving to a new pasture 21 Урианхай харвааны уламжлалт зан үйл Traditional practices of Uriankhai archery 22 Тэмээн поло Camel polo 23 Тэмээний уралдаан Camel race 24 Хөдөлмөр, зан үйлийн холбогдолтой уриа дуудлага Melodies associated with labor and rituals 25 Мал аж ахуйн холбогдолтой уриа дуудлага Melodies associated with husbandry and rituals 26 Ан агнуурын холбогдолтой уриа дуудлага Melodies concerning the tradition of hunting Loading…

1 Ардын уламжлалт анагаах ухааны иөрлүүд Forms of folk traditional medicine 2 Ардын уламжлалт малын эмгэг анагаах төрлүүд Traditional folk treatments for animals 3 Уламжлалт цаг тоолол, зурхайн ухаан Traditional astronomical knowledge 4 Байгаль, цаг агаар шинжихүйн уламжлалт мэдлэг Traditional meteorological knowledge 5 Байгаль хамгаалах уламжлалт арга, мэдлэг Tradition of protecting and preserving the nature 6 Ардын сурган хүмүүжүүлэх ухааны арга, мэдлэг Folk knowledge and method of upbringing and educating children 7 Цагаан идээ бэлтгэх уламжлалт арга Traditional technique of preparing the dairy products 8 Эсгий хийх уламжлалт арга, зан үйл Traditional custom of making felt 9 Арьс шир болвсруулах уламжлалт арга Traditional technique of producing skin and hide 10 Мал эмчлэх, хатгах, ханах уламжлалт арга Traditional knowledge of genealogical inheritance 11 Ургийн бичиг хөтлөх монгол уламжлал Traditional knowledge of recording the family tree 12 Хурдан морь шинжих, сойх, уралдуулах монгол эрдэм ухаан Traditional knowledge of choosing, training and racing the swift horses Loading…

1 Монгол хувцасны уламжлалт урлал Traditional craftsmanship of Mongol costume 2 Монгол гэрийн уламжлалт урлал Traditional craftsmanship of Mongol ger 3 Монголын уламжлалт хээ угалз Mongolian traditional ornaments 4 Уламжлалт эсгий урлал Traditional felt crafts 5 Уламжлалт арьс, ширэн урлал Traditional skin and hide craft 6 Монгол гутлын урлал Craftsmanship of Mongol boots 7 Бөхийн зодог шуудаг хийх урлал Traditional craftsmanship of zodog and shuudag (wrestling costume) 8 Нум сум хийх уламжлалт урлал Traditional craftsmanship of the bow and arrow 9 Мөнгөн аяга хийх урлал Casting silver bowls 10 Монгол эмээл хийх урлал Traditional saddle-making 11 Монгол сийлбэрийн уламжлалт урлал Traditional art of wood engraving 12 Уламжлалт уран хатгамал, оёдлын урлал Traditional art of needlework 13 Уламжлалт нэхэх, сүлжих урлал Traditional knot-work 14 Монгол зургийн урлал Traditional art of folk painting 15 Зээгт наамалын уламжлалт урлал Craftsmanship of hemmed applique 16 Баримал, шуумалын уламжлалт урлал Sculpture and papier-mache crafts 17 Үндэсний хөгжмийн зэмсгийн уламжлалт урлал Traditional craftsmanship of folk music instruments 18 Үхэр тэрэг хийх уламжлалт технологи Traditional technique of making ox-cart 19 Цахиур буу хийх технологи Traditional technique of making flint gun Loading…

1 Монгол тууль Mongol Tuuli: Mongolian epic 2 Монгол цуур хөгжмийн уламжлалт урлаг Traditional music of the Tsuur 3 Төл авахуулах ая дуудлага, зан үйл Melodies for coaxing the animals 4 Ингэнд ботго авахуулах зан үйл Coaxing ritual for baby camels 5 Монгол бий бийлгээ, уламжлалт бүжгийн урлаг Bii Biilgee: Mongolian traditional folk dance 6 Уул овоо тахих монгол зан үйл Mongolian traditional practices of the worshipping of sacred sites 7 Ган сийлбэрийн урлал The art of steel carving 8 Ном бүтээх уламжлалт урлал Traditional art of book-making 9 Монголын олон ястны хурим, найрын зан үйл Traditional wedding ceremonies of different Mongolian ethnic groups 10 Ардын хөгжмийн уламжлалт урын сан, хөгжимдөх арга барил Traditional performance technique of folk music instruments and their repertoire 11 Монгол цам Mongolian traditional Tsam dance 12 Монгол уран бичлэг Mongolian calligraphy 13 Оньсон тоглоомын уламжлалт төрлүүд Traditional forms of puzzle games 14 Монгол лимбэчдийн уртын дуу тоглох уламжлалт арга-битүү амьсгаа Circular breathing technique of the Limbe performance 15 Монгол жангар Performance of the Mongolian epic of Jangar 16 Монгол уран нугаралт Mongolian traditional contortion Loading…